Cerdanya is een streek in de oostelijke Pyreneeën, verdeeld tussen Frankrijk en Spanje. Historisch gezien was het een van de Catalaanse graafschappen.
Cerdanya heeft een oppervlakte van 1.086,07 km², 50,3% ervan is Spaans, 49,7% Frans grondgebied. In 2001 had Cerdanya een bevolking van ca. 26.500 inwoners (53,4% op Spaans, 46,6% op Frans grondgebied), hetgeen een bevolkingsdichtheid van 24 inwoners per km² betekent, een van de laagste dichtheden in West-Europa. Het enige verstedelijkte gebied in Cerdanya is de grensstreek van Puigcerdà (Spanje) en Bourg-Madame (Frankrijk) met 10.900 inwoners in 2001 (41% van de gehele bevolking van Cerdanya).
Ontstaan
Het graafschap Cerdanya ontstond als een van de door Karel de Grote gestichte Spaanse grensmarken. In de 9e eeuw was Cerdanya een van de heerlijkheden die vielen onder de Graven van Barcelona, die ook graaf waren van Gerona, Narbonne en Alt Urgell. Graaf Wilfred de Harige (870-897) had drie zonen en benoemde zijn jongste, Miron († 927), tot Graaf van Cerdanya.
Het graafschap Cerdanya grensde aan de graafschappen Urgell, Barcelona, Besalú, Roussillon en Razès. Later werden, door vererving, Capcir en Conflent aan Cerdanya toegevoegd. Het werd daardoor een belangrijk gebied. De graven van Cerdanya waren tevens patroonheren van verscheidene abdijen, waaronder die van Saint-Michel de Cuxa in Codalet (Frankrijk), en van Saint-Martin-du-Canigou in Casteil (Frankrijk), opgedragen aan graaf Wilfred van Cerdanya in 1009.
Het geslacht van de graven stierf uit in 1117 en het graafschap werd geërfd door de graven van Barcelona die later de koningen van Aragón werden.
Tegenwoordig wordt het Spaanse deel gevormd door de Catalaanse comarca Baixa Cerdanya ("Laag-Cerdanya"), met als hoofdstad Puigcerdà. Puigcerdà was al hoofdstad van Cerdanya voor de deling in 1659. Het verving Hix in 1178 als hoofdstad van Cerdanya. Hix, de plaats waar de graven zetelden, is nu een gehucht in de Franse gemeente Bourg-Madame. Hix verving weer Llívia, de hoofdstad in de Oudheid. De Vrede van de Pyreneeën werd in 1660 gepreciseerd met de Vrede van Llívia. De stad Llívia zou Spaans blijven. In het verdrag van 1659 was bepaald dat dorpen Frans grondgebied zouden worden, maar Llívia was een stad met stadsrechten, dankzij de voormalige status van hoofdstad. Llívia is daardoor nu een Spaanse exclave op Frans grondgebied.
Het Franse deel van Cerdanya is onderdeel van het Franse departement Pyrénées-Orientales en heeft geen bijzondere bestuursstatus. In Frankrijk noemt men het gebied Cerdagne française ("Frans Cerdanya"), of gewoon Cerdagne, in Catalaans heet het Alta Cerdanya ("Hoog-Cerdanya" of "Opper-Cerdanya"). De belangrijkste plaatsen zijn Bourg-Madame en het ski-resort Font-Romeu-Odeillo-Via.
Toerisme
Net als de andere streken in de Pyreneeën draait de economie van Cerdanya op toerisme. Kuuroorden, skiën, bergwandelen zijn bekende bezigheden. Ook de Gele trein van Villefranche-de-Conflent naar Latour-de-Carol is een bekende attractie die op het hoogstgelegen station van Frankrijk te Bolquère stopt, op 1593 meter boven de zeespiegel.
Meer info over CerdanyaCerdanya