Luanda (vroeger Loanda of Loeanda) is de grootste stad en de hoofdstad van Angola. Gelegen aan de Atlantische Oceaan, is het zowel het bestuurlijke centrum van Angola als de belangrijkste zeehaven en de hoofdstad van de provincie Luanda.
De bevolking werd in 2007 geschat op ongeveer 4,8 miljoen [1], een vertienvoudiging ten opzichte van de laatste volkstelling van 1970, toen de stad nog 475.328 inwoners telde.
Voor meer informatie zie ook onder de kaart
Luanda heeft een uitstekende natuurlijke haven, en de belangrijkste uitvoerproducten zijn koffie, katoen, suiker, diamanten, ijzer en zout. Nochtans wordt de economie van Luanda erg belemmerd door de aan de gang zijnde militaire conflicten in Angola. Als hoofdstad is Luanda tevens een aantrekkingspool voor vele en gevarieerde industrie. Productie van velerlei bedrijven omvat verwerkt voedsel, dranken, textiel, cement en andere bouwmaterialen, plastic producten, metaalwaren, sigaretten en schoenen. Aardolie, gewonnen in de dichte nabijheid, wordt geraffineerd in havenbedrijven, hoewel deze faciliteiten herhaaldelijk beschadigd werden in de periode van de langdurige burgeroorlog.
Luanda is verdeeld in twee delen, Baixa (oude stad) en Cidadealta (nieuw deel). Baixa is gesitueerd naast de haven en heeft smalle straten en oude koloniale gebouwen. De inwoners van Luanda zijn hoofdzakelijk lid van Afrikaanse etnische groepen, zoals de volkeren Ovimbundu, Mbundu en Bakongo. De meest gesproken taal is het Portugees, hoewel vele inheemse Bantoetalen worden gesproken. Er is een zeer kleine bevolking van Europese oorsprong.
Luanda werd in 1575 gesticht door de Portugese ontdekkingsreiziger Paulo Dias de Novais als 'São Paulo da Assumpção de Loanda'. In 1618 werd de vesting Fortaleza Sao Pedro da Barra gebouwd. In 1634 werd de vesting Fortaleza de Sao Miguel voltooid. De stad is sinds 1627 het bestuurlijke centrum van Angola geweest, met uitzondering van 1640 tot 1648. In 1640 werd Luanda veroverd door een vloot van de Nederlandse West-Indische Compagnie onder leiding van Cornelis Jol. Het heette toen Fort Aardenburg. Dit fort maakte deel uit van de Nederlandse Loango-Angola kust. In 1648 heroverden de Portugezen het gebied. Van ongeveer 1550 tot 1850 was Luanda een centrum van slavenhandel naar Brazilië.
Toen Angola in 1975 onafhankelijk werd, vertrok een groot deel van de Portugese bevolking uit Luanda. Deze mensen werden vervangen door grote aantallen Cubanen. Veel van hen waren militairen. Het is de zetel van een rooms-katholieke aartsbisschop. Ook de Universiteit van Angola en het paleis van de gouverneur zijn er gevestigd.
De burgeroorlog, die sinds de onafhankelijkheid in 1975 woedde, was in april 2002 afgelopen. Het land is druk bezig met het herstel en de opbouw van de infrastructuur, zoals wegen, scholen en medische faciliteiten.