De olympische vlam wordt tijdens de openingsceremonie van Olympische Spelen
Het vuur blijft branden tijdens de gehele duur van de Spelen tot het tijdens de slotceremonie gedoofd wordt. De antieke Spelen waren verbonden aan Zeus, de Griekse oppergod. Voor zijn tempel in Olympia werden op het hoofdaltaar 100 ossen verbrand. Dit vuur werd brandende gehouden gedurende de Spelen.De vlam ervan werd, net als alle andere offers, aangestoken met het heilige vuur van de godin Hestia. Het vuur is afkomstig uit Olympia - de plaats van de antieke Spelen in Griekenland - waar men een fakkel heeft ontstoken door tijdens een ceremonie het zonlicht met spiegels op de fakkel te concentreren. Daarna wordt deze fakkel door een estafetteloop (maar gedeeltelijk ook met snellere vervoermiddelen) via een groot aantal landen naar het stadion van de Spelen gebracht, waar de laatste loper de eer te beurt valt om de olympische vlam te ontsteken.
De eerste Spelen waar de olympische vlam brandde waren die van de IX olympiade in 1928 te Amsterdam; toen echter vond er nog geen estafette plaats. Dit gebeurde voor het eerst bij de Spelen van 1936 te Berlijn. Bij de Paralympische Spelen brandt de paralympische vlam.
De Olympische Zomerspelen van de XXXIe Olympiade zullen in 2016 worden gehouden in Rio de Janeiro in Brazilië. Het zal de 28e editie worden van de Zomerspelen, die voor het eerst in 1896 werden georganiseerd. Nooit eerder werden er Olympische Spelen in Zuid-Amerika gehouden. De route voor het Olympisch Vuur gaat door circa 86 Braziliaanse steden.
De Maracanã zal dienst doen als Olympisch stadion, waar de openingsceremonie en de sluitingsceremonie gehouden zullen worden.