Vaticaanstad (Latijn: Status Civitatis Vaticanae, Italiaans: Città del Vaticano) is de kleinste onafhankelijke staat ter wereld. Het grondgebied van dit land wordt echter geheel omsloten door de stad Rome, waardoor het een enclave binnen Italië is.

Vaticaanstad wordt volkenrechtelijk vertegenwoordigd door de Heilige Stoel en huisvest de hoofdzetel van de Rooms-katholieke Kerk. Staatshoofd van Vaticaanstad is de paus, die zijn officiële residentie heeft in het Apostolisch Paleis. De huidige paus is Benedictus XVI.

Het dwergstaatje is in 1929 ontstaan en kan als een voortzetting of herleving van de Kerkelijke Staat gezien worden. Vaticaanstad is geen lid van de Europese Unie, maar neemt wel deel aan diverse internationale organisaties. Vaticaanstad staat sinds 1984 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

De belangrijkste gebouwen van Vaticaanstad, die tevens op de UNESCO werelderfgoedlijst staan, zijn:

    de Sint-Pietersbasiliek aan het Sint-Pietersplein
    de Sixtijnse Kapel
    de Vaticaanse Musea
    de Vaticaanse tuinen
    het apostolisch paleis

Niet voor toeristen en pelgrims, maar wel voor geaccrediteerde wetenschappers toegankelijk zijn de Biblioteca Apostolica Vaticana en het Archivio Segreto Vaticano.