Washington D.C. is de hoofdstad van de Verenigde Staten. "D.C." staat voor "District of Columbia", het speciale federale district dat de hoofdstad bevat.
Het District of Columbia is vernoemd naar een oude, poëtische naam voor de Verenigde Staten: Columbia (op zijn beurt afgeleid van Columbus). Dit district behoort tot geen enkele staat, omdat men niet wilde dat een staat invloed op de hoofdstad kon uitoefenen. Gevolg daarvan is dat de inwoners van D.C. niet deelnemen aan de verkiezingen van het Amerikaanse Congres, want dat vertegenwoordigt immers de staten. Wel nemen ze deel aan de presidentsverkiezingen.
Het gebied waarin de oorspronkelijke regeringshoofdstad was gevestigd, is als een apart gebied benoemd: District of Columbia. De namen Washington en D.C. duiden op hetzelfde gebied: Washington is een stad die D.C. helemaal opvult. Om verwarring met de staat Washington te voorkomen spreken de Amerikanen nooit van Washington, maar steeds van Washington, D.C., of kortweg D.C.
De stad is genoemd naar de eerste president van de VS, George Washington, en ligt aan de rivier Potomac. Het inwonertal van de stad was ten tijde van de volkstelling van 2000 slechts 572.059. Het gehele stedelijke gebied omvat behalve het District of Columbia ook delen van Maryland, Virginia en West Virginia en heeft een inwonertal van meer dan 4,7 miljoen.
Washington D.C. is als hoofdstad ontworpen. Het oorspronkelijke plan van indeling laat de scheiding der machten (de Trias politica) goed zien: het Washington Monument vormt het middelpunt van een half kruis. Aan het uiteinde van de noordelijke poot van het kruis bevindt zich het Witte Huis, waar de president, als hoofd van de uitvoerende macht, zetelt, en aan het uiteinde van de oostelijke poot bevindt zich het Capitool, waar de wetgevende macht is gevestigd.
Tegenwoordig is Washington D.C. maar een klein deel (enkele vierkante kilometers) van het stedelijk gebied dat hier ligt; de vele uitbreidingen van regeringsgebouwen en woongebieden bevinden zich, zoals gezegd, in de aangrenzende staten Virginia en Maryland. Ook het militaire centrum het Pentagon bevindt zich buiten Washington D.C. en wel in de staat Virginia.
In de 17e eeuw werd het gebied waar later Washington D.C. zou worden gesticht bewoond door de Powhatan- en Piscataway-indianen. John Smith was de eerste Europese ontdekkingsreiziger die het gebied verkende rond het jaar 1608, vlak na de eerste nederzetting in Jamestown (Virginia). In het midden van de 18e eeuw werden aan weerszijden van de Potomac twee plaatsen gesticht: Georgetown en Alexandria. Georgetown is tegenwoordig een wijk van Washington terwijl Alexandria thans een zelfstandige stad is.
Na de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog was de hoofdstad van de Verenigde Staten gevestigd in New York City (van 1783 tot 1790) en Philadelphia (1790-1800) in de staat Pennsylvania. De plaats waar de permanente hoofdstad zou worden gevestigd was een heet twistpunt tussen de diverse staten. De grondwet had bepaald dat er een district moest komen dat niet onderdeel was van een staat en die niet groter mocht zijn dan "10 mijl in het vierkant". Na lang touwtrekken kwamen de noorderling Alexander Hamilton en de uit het zuiden afkomstige Thomas Jefferson overeen om het federale district aan de Potomac te vestigen. In 1790 werd de Residence Act aangenomen die de bouw van de stad regelde op land dat de staten Maryland en Virginia hiervoor hadden afgestaan aan de federale overheid. Op uitdrukkelijk verzoek van George Washington werd Alexandria opgenomen in het district hoewel er geen federale overheidsgebouwen mochten worden gebouwd in en rond die stad. In 1791 werd besloten het federale district Columbia Territory te noemen, en de erin gelegen hoofdstad Washington.
Kaart die L'Enfants ontwerp voor de stad laat zien
Pierre Charles L’Enfant werd door George Washington aangesteld om de nieuwe hoofdstad te ontwerpen. Op 19 augustus 1791 presenteerde L'Enfant zijn ontwerp, gecentreerd op de locatie waar nu het Capitool staat. De stad moest een netwerk van straten krijgen die noord-zuid en oost-west liepen met diagonaal lopende "avenues", genoemd naar staten van de Unie. Op de kruispunten van deze "avenues" moesten groots opgezette rotondes komen die eer zouden betonen aan beroemde Amerikanen. Eén van deze boulevards, nu Pennsylvania Avenue, zou het huis van de president gaan verbinden met het Capitool. In september 1791 werd officieel de naam Washington gekozen voor de stad. Op 13 oktober 1792 werd de hoeksteen voor het Witte Huis gelegd.
Na diverse conflicten tussen L'Enfant en drie door Washington benoemde commissieleden die op de bouw van de stad toezagen werd L'Enfant ontheven uit zijn functie en vervangen door Andrew Ellicott die L'Enfants ontwerp danig wijzigde. De straten die oost-west lopen kregen nummers terwijl de noord-zuid lopende straten letters kregen. Uitzondering was J Street die vanwege mogelijke verwarring met I Street, werd overgeslagen. In 1800 vestigde de federale overheid zich in de stad (George Washington was ironisch genoeg de enige president die nooit in het Witte Huis zetelde) en op 27 februari 1801 kwam het district formeel onder jurisdictie van het Congres.
Washington D.C. groeide in de eerste decennia na de stichting ervan slechts langzaam. Delen van het district waren moerasgebieden terwijl de federale overheid moeite had om de stad economisch en demografisch te ontwikkelen. De locatie van de stad, gelegen aan het bevaarbare gedeelte van de Potomac bleek tijdens de Oorlog van 1812 een flinke handicap te zijn toen Britse troepen de rivier opkwamen en Washington binnenvielen. Op 24 augustus 1814 werden grote delen van de stad door de Britse troepen in brand gestoken. Het Witte Huis, het Capitool en diverse andere overheidsgebouwen werden hierdoor goeddeels verwoest. President James Madison moest vluchten voor de oprukkende vijandelijke troepenmacht en zwierf enige tijd rond op het platteland rond de hoofdstad vooraleer terug te kunnen keren naar Washington.
Na de oorlog begonnen de inwoners van Alexandria steeds meer onafhankelijkheid van het federale district te verlangen. De economie van de stad leed onder de competitie tussen Alexandria en Georgetown en de slavenkwestie bracht ook frictie met zich mee. Alexandria was een centrum van de slavenhandel terwijl men vreesde voor de afschaffing van de slavernij in het federale district. Op 9 juli 1846 stemde het Congres, na een petitie van de inwoners van Alexandria, in met de teruggave van de stad aan de staat Virginia en per 1847 werd dit geformaliseerd. Hierdoor werden Alexandria en het huidige Arlington losgemaakt van het district en deel van Virginia gemaakt.
De bevolking van Washington groeide nauwelijks tussen 1800 en 1860 maar de Amerikaanse Burgeroorlog, die in 1861 uitbrak, zorgde voor een influx van troepen om de stad te verdedigen alsmede een toevloed van overheidsinstellingen. In april 1862 werd de slavernij in de stad afgeschaft. Washington werd omringd door verdedigingswerken en een aantal van deze forten zijn heden ten dage nog altijd te zien. Washington werd diverse malen bedreigd door troepen van de zuidelijke Confederatie maar nooit direct binnengevallen. Aan het einde van de oorlog, op 15 april 1865, overleed president Abraham Lincoln nadat hij de avond ervoor door John Wilkes Booth was neergeschoten in het Ford's Theatre. Het was de eerste maal dat een president werd vermoord.
Het District of Columbia bestond aanvankelijk uit verschillende plaatsen. Georgetown en Washington waren aparte steden en er was ook de County of Washington. Het gebied bleek moeilijk bestuurbaar en in 1871 werd door het Congres een wet aangenomen die deze gebieden alle onder de naam Washington samenvoegde. De grenzen van Washington waren vanaf dan gelijk aan die van het District of Columbia.
Het district kreeg ook enig zelfbestuur maar een financiële crisis zorgde ervoor dat het Congres al snel weer de teugels overnam. Het zou tot in de volgende eeuw duren voordat de stad weer zelfbestuur zou krijgen.
In 1888 werd de bouw van het Washington Monument voltooid en hiermee begon een periode van verfraaiing van de stad. Vele monumenten en musea zouden worden aangelegd in de decennia die hierop volgden, veelal langs de National Mall waar thans de meeste musea van het Smithsonian Institution zijn gevestigd. Andere belangrijke monumenten waren het Lincoln Memorial en het Jefferson Memorial. Na de Eerste Wereldoorlog, tijdens de Grote Depressie, vormde zich een leger van veteranen die kampen oprichtten langs de National Mall vooraleer zij in 1932 op initiatief van president Herbert Hoover met geweld werden verwijderd.
In 1954 was Washington de eerste stad in de VS die haar scholen openstelde voor zowel blanken als zwarten. De stad zou, mede doordat zwarten vanaf 1957 een meerderheid vormden, en natuurlijk door de status als hoofdstad van het land, een centrum worden voor de Burgerrechtenbeweging. In 1963 hield Martin Luther King zijn beroemd geworden I have a Dream toespraak nabij het Lincoln Memorial en in 1968, na de moord op King, werd de stad het toneel van hevige rassenrellen, waarbij de wijk rond U-street in vlammen opging.
Tot 1961 hadden de bewoners van het District of Columbia geen stemrecht daar zij niet onder de wetten van een staat vielen. Verkiezingen werden geregeld door de staten zelf en er moest een wet van het Congres aan te pas komen om deze situatie te beëindigen. Hoewel het district geen stemgerechtigde vertegenwoordiging in het Congres heeft, kregen de bewoners stemrecht bij presidentsverkiezingen. Thans heeft Washington D.C. 3 kiesmannen in het Kiescollege. In 1973 tenslotte herkreeg de stad zelfbestuur met een burgemeester en een gekozen gemeenteraad.
Mede door de rassenrellen van de jaren 1960 is het bevolkingsaantal van Washington gestaag aan het afnemen. In de jaren 1950 kende de stad meer dan 800.000 inwoners en was het qua bevolking de negende stad van het land. Aan het begin van de 21e eeuw kent de stad minder dan 600.000 inwoners.
Washington D.C. heeft vele bezienswaardigheden en is een grote trekpleister van de Verenigde Staten. De National Mall is een groot open park in het midden van de stad en heeft veel monumenten gewijd aan Amerikaanse leiders. Ook verbindt het park het Witte Huis met het Capitool. In het midden van het park staat het Washington Monument dat werd opgericht voor George Washington. Andere gedenktekenen nabij de National Mall zijn de Jefferson, Mason, Lincoln, Roosevelt, World War II, Korean War Veterans, Vietnam Veterans, Albert Einstein, US Navy en District of Columbia War Memorials.
Het Smithsonian Institution is gevestigd in dit district. Het Smithsonian is een onderzoeksinstituut en heeft gratis toegankelijke musea waaronder het Anacostia Museum, Arthur M. Sackler Gallery, Hirshhorn Museum and Sculpture Garden, National Air and Space Museum, National Museum of American History, National Museum of the American Indian, National Museum of Natural History, National Portrait Gallery, National Postal Museum, Smithsonian American Art Museum, Renwick Gallery en het Smithsonian National Zoological Park.
Ook naast de musea die deel van het Smithsonian uitmaken zijn er vele (kunst-) musea, waaronder de National Gallery of Art. Ook de United States Botanic Garden is vrij toegankelijk.
De Library of Congress en de National Archives hebben duizenden documenten die elke periode uit de Amerikaanse geschiedenis beslaan. Een paar van deze documenten zijn de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring, de Grondwet van de Verenigde Staten en de Bill of Rights.
Het District of Columbia beheert zijn eigen publieke bibliotheken (met 27 vestigingen verspreid door de stad). De hoofdvestiging werd in augustus 1972 geopend (ontworpen door architect Ludwig Mies van der Rohe) en is bekend als de Martin Luther King Jr. Memorial Library.[1]
Andere bezienswaardigheden in het district zijn onder anderen Arena Stage, Chinatown, Basilica of the National Shrine of the Immaculate Conception, de Ukrainian Catholic National Shrine of the Holy Family, Blair House, Cathedral of St. Matthew the Apostle, Folger Shakespeare Library, Ford's Theatre, Frederick Douglass National Historic Site, International Spy Museum, National Building Museum, National Geographic Society, The Awakening, Old Post Office Building, Theodore Roosevelt Island, Franciscan Monastery, United States Holocaust Memorial Museum, Victims of Communism Memorial en de Washington National Cathedral.