Marokko voert een gestaag beleid van economische liberalisering en modernisering. De regering probeert hiermee de werkgelegenheid en de sociale omstandigheden te verbeteren en het platteland en de noordelijke provincies te ontwikkelen.
Door het verhogen van de productiviteit, het vergroten van de export en het aantrekken van investeringen tracht de regering in het ontwikkelingsplan Emergence II een jaarlijkse groei van 6 procent te bereiken.
Met uitzondering van 2006 en 2008 - twee jaren waarin gunstige regenval zorgde voor uitzonderlijk goede oogsten - is dit groeipercentage sinds 2001 nog niet bereikt. Oorzaken hiervan waren de droogte en structurele tekortkomingen van de economie. Als gevolg van de wereldwijd verslechterde economische situatie lijkt deze doelstelling voor de komende jaren ook erg ambitieus.
De laatste jaren is een aantal belangrijke hervormingen doorgevoerd, zoals de liberalisering van de telecommunicatiesector, de nieuwe arbeidswet en de promotie en stimulering van het mkb. In 2007 en 2008 is een aantal langverwachte fiscale hervormingen doorgevoerd, waaronder een verlaging van de inkomstenbelasting, gemeentebelastingen en vennootschapsbelasting en een verhoging van de belasting op kapitaalinkomsten. Op andere terreinen zijn echter nog weinig vorderingen gemaakt, in het bijzonder bij de doorvoering van maatregelen om de industrie te moderniseren en de afslanking van het overheidsapparaat.
Investeringsbeleid
De Marokkaanse overheid heeft een aantal prioritaire sectoren aangewezen voor het aantrekken van buitenlandse investeerders. Dit zijn de textielsector, de productie van elektronische componenten, de offshoring van diensten en de zeer arbeidsintensieve toerismesector. Ook werkt de overheid aan de modernisering van de landbouwsector in het plan Maroc Vert.
De overheid heeft de afgelopen jaren een aanzet gegeven om het ondernemingsklimaat te verbeteren om zodoende meer investeringen aan te trekken. Er is een netwerk van investeringsinstanties in de regio's opgezet, de zogenoemde Centres Régionaux d'Investissements (CRI), die het (buitenlandse) investeerders gemakkelijker moeten maken hun investeringsplannen te verwezenlijken.
Het CRI moet de ondernemer door de nog steeds omslachtige bureaucratische procedures loodsen. In veel gevallen kan het oprichten van een bedrijf dankzij de assistentie van een CRI inderdaad binnen enkele dagen plaatsvinden. De investeringswet uit 1995, geldig voor alle sectoren met uitzondering van landbouw, voorziet in gunstige belastingvoorwaarden voor investeerders. Een ander investeringsprogramma van de overheid, het 'Moukawalati'-programma dat in juli 2006 van start is gegaan, is gericht op de oprichting van 30.000 nieuwe bedrijven.
Privatisering
De behoefte aan inkomsten heeft de Marokkaanse overheid ertoe bewogen de nodige staatsbedrijven te privatiseren. Sinds 1993 zijn 76 staatsbedrijven geprivatiseerd waaronder 26 hotels. Succesvolle privatiseringen zijn de uitgifte van de tweede gsm-licentie en de verkoop van meer dan de helft van de aandelen van Maroc Télécom. In 2003 zijn autofabrikant Somoca en 80 procent van de aandelen van de staatstabakorganisatie (Régie des tabacs) verkocht. Voor 2009 wordt de privatisering van Marsa Maroc, het vroegere Société d'Exploitation des Ports, verwacht. Andere bedrijven die in de toekomst geprivatiseerd zullen worden zijn Royal Air Maroc, de bank BCP en de posterijen Barid al-Maghrib.
Begroting en tekorten
In 2007 en 2008 was er een begrotingsoverschot van respectievelijk 0,2 en 0,4 procent. Hierin zijn inkomsten uit privatiseringen niet meegenomen. Het overschot is een gevolg van hogere inkomsten uit belastingen, vooral vennootschapsbelasting.
Voor 2009 en 2010 wordt een begrotingstekort voorzien van respectievelijk 1,1 en 1,4 procent. De oorzaak hiervan ligt in de afgenomen consumptie en dalende inkomsten uit invoerrechten en bedrijfsresultaten.
Schulden
De overheidsschuld bedroeg in 2008 naar schatting 55,6 procent van het bbp en drukt zwaar op de begroting. De staatsschuld is daarmee sterk afgenomen; in 2007 bedroeg deze nog 63,7 procent. De komende jaren wordt een verdere daling verwacht. Via overleg met voornamelijk de EU-landen wordt geprobeerd schulden om te zetten in (productieve) investeringen.
* Programma 'Moukawalati': www.moukawalati.ma
* Privatiseringsprogramma van de Marokkaanse overheid: www.finances.gov.ma > Entreprises Publiques et Privatisation
