Helsinki is de hoofdstad van de Republiek Finland. De stad ligt aan de zuidkust van het land aan de Finse Golf tegenover de hoofdstad van Estland: Tallinn. Helsinki is tevens de grootste stad en in alle opzichten het centrum van het land. De gemeente Helsinki telt ongeveer 610.000 inwoners; het stedelijk gebied heeft echter rond de één miljoen inwoners, zodat bijna een vijfde van de totale Finse bevolking in en om de stad woont.
Helsinki is (sinds het stadje in 1639 werd verplaatst) op een rotsige landtong in de Finse Golf gebouwd. Het centrum van de stad vormt het Marktplein (Kauppatori) aan het water. Bijzonder is dat de meeste grote veerboten hier vlakbij aanleggen.
Achter het marktplein ligt het Senaatsplein. Dit gedeelte van de stad is in 1816, na een grote brand, door de architect Carl Ludwig Engel in classicistische stijl herbouwd. Het wordt nu als belangrijkste bezienswaardigheid van de stad beschouwd. Aan het plein staat de witte Domkerk van Helsinki, het symbool van Helsinki dat al van verre te zien is.
Ten oosten van het marktplein, op het schiereiland Katajanokka, staat de uit rode baksteen opgetrokken Russisch-orthodoxe Oespenski-kathedraal. Aan de kade van het schiereiland ligt 's zomers de ijsbrekervloot van Helsinki aangemeerd.
Het centrum wordt aan de noordkant begrensd door het centraal station van Helsinki, dat door de architect Eliel Saarinen in neoromantische stijl werd ontworpen. Vanaf hier zijn tot aan de oever van de zeearm Töölönlahti zijn enkele interessante gebouwen te zien: allereerst het museum voor moderne kunst Kiasma, daarnaast het in het oog springende parlementsgebouw, uit rood graniet opgetrokken in neoclassicistische stijl. Verder naar het noorden het Nationaal Museum en de witte Finlandia-hal, in 1971 door Alvar Aalto ontworpen.
Direct rondom het centrum liggen de woonwijken Kruununhaka en Katajanokka, in Jugendstil opgetrokken, alsmede het zuidelijke Ullanlinna, Eira en Punavuori. Deze wijken zijn behoorlijk heuvelachtig. Even ten westen van het centrum bevindt zich de Temppeliaukio-kerk, een kerk die in een rots is uitgehakt. Ten westen van het centrum ligt de moderne woon- en kantorenwijk Ruoholahti.
Ten noorden van de landtong beginnen de buitenwijken en voorsteden van Helsinki, waarvan Vantaa en Espoo de grootste zijn. Met name in Espoo zijn enkele vroegmoderne woningbouwprojecten te vinden, zoals de tuinstad Tapiola. In het algemeen bestaan de woningen uit appartementblokken en (in mindere mate) eengezinswoningen die zich te midden van de naald- en berkenbossen in een krans ten noorden en oosten van het centrum uitstrekken.