Romaanse architectuur, of kortweg romaans, is de benaming voor een stijlperiode in de architectuur in Europa die duurde van ca. 1050 tot ca. 1200.

De term wordt vooral geassocieerd met architectuur, waaronder veel kerken maar wordt ook gebruikt voor andere kunstvormen uit deze periode, met name de beeldhouwkunst en de schilderkunst; de romaanse kunst. Zie monumenten Ile de France  op kaart....../romanesque monuments on map...

De term romaans
De term romaans dateert uit 1820 en werd voor het eerst gebruikt door de Franse kunsthistoricus Charles de Gerville, die in de architectuur overeenkomsten zag met die van het oude Rome. De term werd algemeen geaccepteerd doordat De Gervilles bekendere collega Arcis de Caumont hem overnam. Tot 1820 waren andere termen in zwang, zoals voor-gotische, Byzantijnse en rondbogenstijl.

Romaanse architectuur
Ondanks de benaming is het romaans als bouwstijl slechts indirect gebaseerd op de bouwstijl van de Romeinen. Feitelijk komt zij voort uit de Karolingische stijl, waarin principes uit de Romeinse architectuur werden herontdekt. In de romaanse stijl werden deze verder ontwikkeld. De romaanse stijl wordt gekarakteriseerd door kleine rondboogvensters en decoraties met eveneens ronde bogen. De muren zijn doorgaans dik en versierd met lisenen, friezen en spaarvelden waarin eveneens ronde vormen domineren. De muren droegen het grootste deel van het gewicht van het gebouw op zich, waardoor grotere ramen niet mogelijk waren. Daarom was het in romaanse kerken altijd vrij donker. Hoewel deze kenmerken vrij algemeen zijn kent het romaans grote regionale verschillen. Bovendien maakte de stijl een geleidelijke ontwikkeling door die uiteindelijk, door de grootschalige toepassing van het kruisribgewelf, zou leiden tot het ontstaan van de gotische bouwstijl, waardoor het romaans werd verdrongen. Overgangsstijlen tussen romaans en gotiek worden soms aangeduid als romanogotiek.

Omdat veel wereldlijke gebouwen in die tijd in hout opgetrokken werden, bleven vrijwel alleen kerken en kloosters in de romaanse bouwstijl bestaan.
Hotels Ile de France
Zie monumenten Ile de France  op kaart....../romanesque monuments on map...