In 1307 verjaagt koning Filips de Schone de joden uit Frankrijk, aan het einde van de 15e eeuw verjaagt koning Karel VIII hen uit de Provence. Alleen het Comtat Venaissin, het grondgebied van de pausen, blijft voor hen toegankelijk. Een zeer relatieve tolerantie!

Een boeiende geschiedenis waarvan historische overblijfselen vandaag de dag nog steeds getuigen zijn…

Hoewel joden hier mochten wonen, is hun leven in deze periode zeker niet vreedzaam te noemen. Ze werden verplicht een onderscheidend teken te dragen. Aan het begin van de 17e eeuw werden ze gedwongen om de ‘carrières’ te bewonen, het Provençaalse equivalent van de Italiaanse getto’s die overal waren afgesloten met ketens en vervolgens met deuren. Ze konden deze plek slechts overdag verlaten. Hun hele leven speelde zich hier af, vooral rondom de synagoge, die zowel een plaats voor de gezamenlijke eredienst was als een vergaderzaal voor de Baylons (beheerders van de gemeenschap) en een school als de rabbijn er les gaf.
Ze werden verplicht om in gemeenschappen in vier steden te gaan wonen: Avignon, Carpentras, Cavaillon en Isle-sur-la-Sorgue.
Er was een wet die de joden verbood andere beroepen uit te oefenen dan de voddenhandel, de handel in curiosa en de gelduitleen. Hun opsluiting in de 4 ‘carrières’ maakte de nog toegestane handel echter bijna onmogelijk en de bevolking verarmde aanzienlijk. Aan het begin van de 18e eeuw wisten de joden deze verboden echter te omzeilen en breidden ze hun commerciële activiteiten uit tot aan Frankrijk.
Pas toen het Comtat Venaissin in 1791 aan Frankrijk werd verbonden, werd de burgerstatus aan iedereen toegekend. Velen verlieten de carrières en steden en de Joodse bevolking nam er in de 19e en 20e eeuw geleidelijk af. Pas toen er Noord-Afrikaanse joden arriveerden vond er een vernieuwing van de Joodse gemeenschap plaats.

De synagoge van Carpentras
Dit is de oudste synagoge van Frankrijk die nu nog in gebruik is. Sommige delen ervan dateren uit de 14e eeuw.
Het gebouw, dat in de 18e eeuw verbouwd werd, is nog steeds een plaats van aanbidding voor een honderdtal families die er feesten en ceremonies vieren. Het is een getuige van de Joods-Provençaalse beschaving in het verleden en nu.
De gevel, die bewust bescheiden is gehouden, dateert van 1909. De zaal voor de eredienst heeft een barokke inrichting uit de 18e eeuw, met zuilen en een decor van namaakmarmer. Op de begane grond zijn de oudste delen te vinden: de rituele baden, de 2 bakkerijen (een voor het dagelijks brood en de andere voor de vervaardiging van paasbrood zonder gist) en een zaal gewijd aan Jeruzalem in de omsloten bidruimte.

Geopend van maandag tot donderdag: 10.00-12.00 uur/15.00-17.00 uur
Op vrijdag: 10.00-12.00 uur/15.00-16.00 uur.
Gesloten op zaterdag, zondag en de Joodse feestdagen. Rondleidingen tijdens de Franse schoolvakanties.

Synagogue de Carpentras
Place Maurice Charretier
84200 Carpentras
T.+33(0)490 63 39 97