Elbasan is een stad (Albanees: bashki) in Centraal-Albanië. De stad is met 79.810 inwoners (2011) na Tirana, Durrës en Vlorë de vierde stad van het land, en is de hoofdplaats van het district Elbasan en van de gelijknamige prefectuur. Ze is gelegen op de rechteroever van de rivier de Shkumbin.
Elbasan staat bekend als een industriestad. Het belang van de stad nam toe nadat de Chinezen er in 1974 een staalfabriek bouwden. Tijdens het communistische regime waren er ook andere industrieën in deze stad, waardoor ze relatief veel luchtverontreiniging kende. Veel van de oorspronkelijke fabrieken zijn tegenwoordig niet langer in gebruik; het sluiten ervan werkte een hoge werkloosheid en navenante emigratietendens in de hand.
Geschiedenis
Elbasan is door de eeuwen onder diverse namen gebouwd of herbouwd.
Scampa
Op deze plek lag ooit de oude stad Mansio Scampa, die door de Romeinen rond de 1e eeuw werd gebouwd. Het had toen stevige stenen muren. In de 4e eeuw werden er 26 torens bijgebouwd om de stad te beschermen tegen aanvallende barbaren.
Hiskampis
In de 3e en 4e eeuw werd de stad bekend als Hiskampis, en werd ze een belangrijk handelscentrum dicht bij het kruispunt van twee takken van de Via Egnatia tussen Apollonia en Dyrrachium. Hiskampis werd door de Bulgaren en Ostrogoten verwoest tijdens de Slavische invasies van de Balkan.
Elbasan
In 1466 werd er in de stad een militaire basis gevormd door sultan Mehmet II, die de stad onder de naam El Basan oftewel 'het fort' herbouwde. Het fort werd in 1832 door Reshit Pasha ontmanteld.
Elbasan bleef een centrum van de islam in Albanië, zelfs na de Ottomaanse overheersing. Nadat het congres van Manastir (het tegenwoordige Bitola in Macedonië) in 1908 besloot om het Latijnse alfabet te gebruiken voor het geschreven Albanees, hielden islamitische geestelijken, beïnvloed door de Jonge Turken, diverse demonstraties voor het behoud van het Arabische alfabet. De islamitische meerderheid verzette zich ook tegen de aanstelling van prins Wilhelm zu Wied in 1914.
Elbasan is overheerst geweest door diverse volkeren, waaronder de Serviërs, Bulgaren, Oostenrijkers en Italianen. De industriële ontwikkeling ving aan met de productie van tabak en alcoholische dranken tijdens het regime van koning Zog I, en kende haar hoogtepunt tijdens het communistische regime.
Bezienswaardigheden
Het Kasteel van Elbasan (Kalaja e Elbasanit), met binnen de overblijfselen van zijn muren:
* Mariakerk (Kisha e Shën Mërisë)
* Het Archeologisch Museum (Muzeu Arkeologjik)
* Het Etnografisch Museum (Muzeu Etnografik)
* De Nazireshëmoskee (Xhamia e Nazireshës)
Accommodatie: Hotel Guri in Elbassan
Inkomend Touroperator: Elite Travel
Route van het vliegveld van Tirana naar Elbasan