Bangladesh (Bengaals: বাংলাদেশ,Urdu: بنگلہ دیش), officieel de Volksrepubliek Bangladesh, is een land in het zuiden van Azië dat ligt op het Indisch Subcontinent. Het land grenst voor het grootste gedeelte aan India en voor een klein stukje aan Myanmar (voorheen Birma).
Het land is gelegen ten noorden van de Golf van Bengalen en omvat voornamelijk de delta van de rivier de Ganges. Bangladesh is een van de dichtstbevolkte landen ter wereld. Door de ligging zijn er vaak overstromingen in het land. De hoofdstad van het land is tevens de grootste stad, Dhaka (Dacca). Het land omvat het oostelijke gedeelte van de oude regio genaamd Bengalen. "Bangladesh" betekent Land van de Bengali's. Samen met de Indiase deelstaat West-Bengalen vormt het de regio Bengalen.
Voor meer informatie zie ook onder de kaart
De islam werd in de 13e eeuw geïntroduceerd in het gebied van de Bengalen. Het gebied ontwikkelde zich tot een rijk handels- en nijverheidscentrum onder het Mogoelrijk tijdens de 16e eeuw. Dit rijk bestuurde het gebied sinds 1576. De eerste Europese handelaren arriveerden in het gebied aan het einde van de 15e eeuw.
De Britse Oost-Indische Compagnie bestuurde de regio en in 1858 werd Bengalen een provincie van Brits-Indië. Op 3 juli 1946 werd de provincie verdeeld in een overwegend hindoeïstisch West-Bengalen en een overwegend islamitisch Oost-Bengalen. Bij de onafhankelijkheid van India en Pakistan in 1947 kwam West-Bengalen als staat bij India en Oost-Bengalen als provincie bij Pakistan. In 1955 werd Oost-Bengalen hernoemd in Oost-Pakistan.
Oost-Pakistan werd genegeerd door de centrale regering in West-Pakistan (het huidige Pakistan) en het gebied werd gedomineerd door West-Pakistani. Dit was aanleiding voor het ontstaan van strubbelingen en leidde tot een onafhankelijkheidsstrijd in 1971. Op 26 maart begon het leger van Pakistan aan een bloedige onderdrukking van de opstand, hierbij werden onschuldige mannen, vrouwen en kinderen in groten getale vermoord. Majoor Mujibur Rahman verklaarde hierop de onafhankelijkheid van Bangladesh. Hij deed deze verklaring op een zelfgemaakte radio vanuit de havenstad Chittagong. Deze oproep leidde tot de Bevrijdingsoorlog van Bangladesh die aan meer dan een miljoen Bengali's het leven kostte[4] en ook tot een vluchtelingenprobleem leidde.
India greep hierop in in december van hetzelfde jaar en het Pakistaanse leger gaf zich op 16 december 1971 over, waarna Bangladesh onafhankelijk werd. In 1975 (tevens het jaar waarin Mujibur Rahman werd vermoord) werd Bangladesh een éénpartijstaat, maar het leger greep in en een militaire dictatuur werd geïnstalleerd. Generaal Ziaur Rehman liet in de grondwet het woord "secularisme" vervangen door "vertrouwen in god". De later regerende generaal Ershad maakte van de islam een staatsgodsdienst. Het duurde tot 1991 vooraleer Bangladesh, na 15 jaar militaire dictatuur, de eerste vrije verkiezingen sinds zijn onafhankelijkheid kon houden. De Islamitische Jamaat-e-Islami behaalde toen 12% van de stemmen (in 2001 nog slechts 4%).
Geografie
Bangladesh heeft een kustlijn van 575 kilometer langs de Golf van Bengalen. Bangladesh is in feite één grote delta van de rivieren de Ganges (lokale naam Padma) en de Brahmaputra (lokale naam Jamuna); zij stromen hier samen in de rivier de Meghna, ook zijn er vele aftakkingen van deze rivieren die apart naar de golf stromen. Het land is door de afzettingen van de rivieren zeer vruchtbaar, maar ook erg vatbaar voor zowel overstromingen als droogtes. Alleen in het zuidoosten langs de grens met Myanmar ligt het land hoger en is het heuvelachtiger. De hoogste berg van Bangladesh ligt hier, de Mowdok Mual met 1052 meter. Cox's Bazar ten zuiden van de stad Chittagong is het langste natuurlijke strand ter wereld.Klimaat
Bangladesh ligt vlak ten zuiden van de Kreeftskeerkring en heeft een tropisch klimaat met milde droge winters van oktober tot maart waarin de wind uit het noorden waait, een hete vochtige zomer van maart tot juni en een vochtig en warm regenseizoen (moesson) van juni tot oktober. De koudste maand is januari met temperaturen onder de 20 graden en de heetste maand is april waarbij temperaturen hoog in de 30 graden kunnen voorkomen.
Religie
De belangrijkste religie is de islam die door 83% van de bevolking beleden wordt. Het hindoeïsme is met 16% de andere grote godsdienst. Ook zijn er kleine groepen boeddhisten, christenen en animisten.